Sandıma Köyünü Son Kez Düşünmek
16 Ağu 2021
2021 Bodrum Taş Atölyesi, 1-9 Eylül tarihleri arasında, mimarlık öğrencilerinin başvurularına açık olarak düzenlenmiştir. Ulusal açık çağrı ile yapılan atölyenin teması, "Sandıma Köyü'nü Son Kez Düşünmek" olarak belirlendi. Sandıma Köyü terk edilmiş ve harabe halinde olsa bile yöresel mimarlık konusunda kendisinden öğrenilecek çok şeyi olan, yakın gelecekte özgünlüğünü yitirecek bir yerleşimdir. Sandıma kaybedilmeden önce onu son kez düşünmek, tartışmak ve belgelemek bu atölyenin fikirsel alt yapısını oluşturmuştur.
Katılımcılar: Betül Mutlu, Doğukan Demirel, Durmuş Alper Aksu, Elif Feyza Ünlüsoy, Lal Dalay, Seha Yüksel, Şehriban Dağlı, Uluç Algan
Yürütücüler: Mimar Ahmet İğdirligil, Birgül Topkaya, Burcu Deveci, Furkan Köse, Özüm Dülgeroğlu, Duygu Kısacık, Hacer Nur Türkmen, Meltem Zeybek, Nazeli Ayfer Sayra Kurtoğlu
2021 Bodrum Taş Atölyesi, 1-9 Eylül tarihleri arasında, mimarlık öğrencilerinin başvurularına açık olarak düzenlenmiştir. Ulusal açık çağrı ile yapılan atölyenin teması, "Sandıma Köyü'nü Son Kez Düşünmek" olarak belirlendi. Sandıma Köyü terk edilmiş ve harabe halinde olsa bile yöresel mimarlık konusunda kendisinden öğrenilecek çok şeyi olan, yakın gelecekte özgünlüğünü yitirecek bir yerleşimdir. Sandıma kaybedilmeden önce onu son kez düşünmek, tartışmak ve belgelemek bu atölyenin fikirsel alt yapısını oluşturmuştur.
Atölye süresince, atölye temasını oluşturan ve proje üretimlerinin gerçekleşeceği Sandıma Köyü'nün yanısıra; Koyunbaba Taş Ocağı, Taş Evler Sitesi, Yalıkavak Marina, Ahmet İğdirligil Evi, Bodrum Kalesi, Myndos Kapısı, Mustafa Paşa Kule Evi, KB Evi, D. Frey Evi ve Bodrum Mimarlık Kitaplığına geziler düzenlenmiştir.
Dünden bugüne, Bugünden yarına Sandıma
Doğukan Demirel
Sandıma'yı İzlemek
Lal Dalay, Uluç Algan
Sandıma Köyü, Akdeniz ikliminin egemen olduğu, nem, rüzgar, yağmur ve sıcaklık gibi faktörlerin insan yaşamında etkin rol oynadığı bir bölgede, Bodrum Yarımadası’nın kuzeybatısında, Yalıkavak beldesi sınırlarında, bir yamaçta konumlanıyor.
I. ve III. derece arkeolojik sit alanı içerisinde konumlanan, altı yüzyıllık geçmişi olan bölgede, Lelegler’den kalma kalıntılar, köyü çevreleyen tepelerde kaya mezarları ve yerel konut mimarisi örnekleri bulunuyor. Sandıma Köyü, 1960-70’li yıllarda güncel gereksinimleri karşılayamaması ve içinde yaşayan yerli halkın değişen geçim koşulları nedeniyle terkediliyor.
Köyün meydanı; dini yapı, bu yapı ile bütünleşmiş köy kahvesi ve çeşmeyle çevrelenen, köy yollarının kesiştiği alan olarak tanımlanabilmektedir. Bununla birlikte köyde erken Cumhuriyet dönemi okul binası, sarnıçlar ve çeşmeler yerleşimdeki diğer kamu yapılarını oluşturmaktadır.
Sandıma'nın Tepki Noktası
Hilal Mete
Proje alanının belirlenmesinde Sandıma’nın köy meydanında bulunan camii, geçmişte köyün en yoğun kullanılan sosyal bölgesi olarak projenin temel amacı için en uygun yer olarak görülmüş olup, oluşturulacak olan tepki noktasının kamusal alanlarda uygulanması yaraılmak istenen tepki noktasını en iyi vurgulayan yerdir. Kaybolan köylerdeki sosyal alanlara vurgu yapmak isteyen proje; Sandıma’nın terk edilmesi ve yok olmasının önlenemez bir gerçek olduğunu kabul ederek, yeniliğin yaşam için gerekli olduğunu savunur.Proje Sandıma’nın geçmişte kalmayı bırakarak yeni bir yaşam işleyişine açık olmasını vurgular.
Projenin oluşması sandımanın temeline inmek ile başlıyor diyebiliriz. Araziyi gezerken hissedilen ilk şey burada süregelen yok oluş olmuş ve dolayısıyla bu yok oluşun sebepleri üzerinde durulmuştur. Sandıma’nın günümüzde var olmamasının nedeni kaynakların ve imkanların elverişsizliği olmuş, bu yetersizliğin köyde yaşayan insanların yakın çevredeki yerlere taşınması yani bir bakıma köyü terk etmesi ile sonuçlanmıştır.
Sandıma’da olan bir diğer bir onemli nokta ise yapılarda kullanılan malzemenin doğa ile olan yakından ilgisidir. Çevresi ile barışık olup yeniden kullanıma açık olması taşın birçok kez kullanılan farklı dinler, düşünceler ,yerler için de olsa zaman ile adapte edilip yeniden kullanılmasına yol açmıştır. Tüm bunlar Sandıma’nın günümüzde devam edebilmesi yani var olmasının tek başına mümkün olmadığını, ihtiyacı olanın günümüzle ile bir bağlantı olduğu gerçeğine itiyor bizi.
Sergi yolunda bulunan toplanma alanı genel bir toplanma merkeziolup, ufak sunumların da yapılabileceği bir izleme alanı oluşturmaktadır.Sergi duvarı malzeme olarak Sandıma’ya contrast bir malzeme olan metal paneller kullanılmıştır. Bu contrast ile vurgulanmak istenen, projeni temel fikri yani Sandıma’ya günümüzden parça katmak ile canlandırmak olmuştur.
Kabuk
Durmuş Alper Aksu